Біліктілік: 081907 3 – Техник-технолог

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2015 жылғы 15 маусымдағы
№ 384 бұйрығына 857-қосымша

“Мұнай және газды қайта өңдеу технологиясы” мамандығы бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламалары

Кәсіптік практика және циклдер бойынша білім беретін бағдарламалар мазмұны (9 сынып негізінде)

Жалпы гуманитарлық пәндер

Циклдің (пәннің) индексіПәннің, практиканың атаулары және негізгі бөлімдеріҚалыптасатын білімдер, біліктілік және дағдыларҚалыптасатын құзыреттер коды
ЖГП 01Кәсіптік орыс тілі.
Тілді дамыту. Тілдік коммуникация.
Мәтін. Мәтін принципі.
Кәсіптік – іскерлік тілдесу.
Өндірістік құжаттардың негізгі түрлері. Оларды құрастыру мен рәсімдеудің ережелері. Іскерлік хаттар. Жеке іскерлік қағаздар. Іскерлік құжаттардағы сөз тәртібі.
Тілдік модификация факторларының негізгі құралдары: сөздік, анықтамалық, техникалық тесттер.
Білімдер:
- орыс тілін білу, кәсіптік бағыттағы мәтіндермен жұмыс істеуге және оларды талдауға қажетті лексикалық және грамматикалық минимумдер;
- орыс әдеби тілінің публицистикалық және ресми-іскерлік орыс тілінің нормалары, белгілері, жанрлары;
- орыс орфографиясы мен пунктуациясының негізгі принциптері;
- фонетика, сөзжасам, морфология және синтаксис бойынша негізгі мәліметтер.
Іскерліктер:
- ауызша іскерлік коммуникацияның дағдыларын қолдана білуі;
- түрлі жанрдағы жазбаша, ауызша мәтіндер құруы;
- кәсіптік түрлі тілдік құралдарды меңгеруі;
- кәсіптік бағыттағы мәтіндерді редакциялау және жетілдіру.
БҚ10
БҚ 11
ЖГП 02Кәсіптік шетел тілі
Кәсіптік шетел тілдерінің негізі. Кәсіптік терминдер мен фразеологиялық айналымдар.
Мамандығы бойынша кәсіптік, іскерлік тіл негізі.
Ауызша кәсіптік іскерлік қарым-қатынас және оның нормалары.
Тілдік факторлардың негізгі кодтары: сөздік, анықтамалық, техникалық мәтін.
Аударма техникасы (сөздікпен), кәсіптік бағыттағы мәтіндерді аудару.
Білімдер:
- шетел тілін үйреніп, кәсіптік бағыттағы мәтіндермен жұмыс істеу және грамматикалық минимумды меңгеру;
- тілдік нормаларды, тілдесудің іскерлік аясындағы стилистикасын игеру.
Іскерліктер:
- ауызша іскерлік коммуникацияның дағдыларын қолдана білуі;
- іс құжаттарын редакциялауы;
- кәсіптік бағыттағы мәтіндерді жетілдіру, редакциялауы.
БҚ10
БҚ 11
ЖГП 03Дене тәрбиесі.
Адамның әлеуметтік кәсіптік жалпы мәдени дамуындағы дене тәрбиесінің рөлі;
Дене тәрбиесінің әлеуметтік биологиялық және психофизиологиялық негізі.
Өзін өзі жетілдірудің физикалық және спорттық негізі.
Дене тәрбиесінің кәсіби-қолданбалы дайындығы
Білімдер:
- адамның әлеуметтік кәсіптік жалпы мәдени дамуындағы дене тәрбиесінің рөлі;
- өзін өзі жетілдірудің физикалық және спорттық негізі;
- спорттық жаттығуларды орындау кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелері, волейбол, баскетбол ойыны ережелері, шаңғыда жүру ережесі, гимнастикалық жаттығуларды орындау ережесі, компаспен бағдарды анықтау.
Іскерліктер:
- дене тәрбиесі нормативтерін орындау
БҚ13

Әлеуметтік-экономикалық пәндер.

Циклдің (пәннің) индексіПәннің, практиканың атаулары және негізгі бөлімдеріҚалыптасатын білімдер, біліктілік және дағдыларҚалыптасатын құзыреттер коды
ӘЭП 01Мәдениеттану.
Мәдениеттану және оның қоғамдағы ролі. Мәдениетті зерттеудің алуан түрлілігі.
Мәдениет және өркениет, мәдениеттің қалыптасуы;
Мәдениеттің конфуцийлік-даосистік типі.
Мәдениеттің үнді-будда типі.
Ислам мәдениетінің әлемі.
Мәдениеттің христиандық типі. Батысевропалық мәдениет және оның қазіргі заман дамуына тигізген әсері.
Африка мәдениетінің ерекшелігі мен бірегейлігі.
Көшпелі өркениеттің пайда болуы және бірегейлігі.
Орта ғасырдағы Қазақстанның мәдениеті.
ХVІІ-ХІХ ғғ. қазақтардың мәдени дәстүрлері.
Қазіргі заманғы Қазақстан мәдениеті
Білімдер:
- халықтар мәдениеті туралы негізгі ұғымдар;
- көшпенділердің өмірі мен құндылықтар жүйесі;
- орта ғасырдағы қазақ этносының мәдени негізі жөніндегі білімінің қалыптастыруы;
- Қазақстанның ортағасырлық мәдениетіне түрік және араб мәдениетінің әсері.
Іскерліктер:
- мәдениеттану ұғымдарын еркін пайдалану;
- мәдениетті зерттеудің алуан түрлілігін білу;.
- рухани мәдениетінің ерекшеліктерін көрсету.
БҚ1
БҚ3
БҚ4
БҚ5
БҚ6
БҚ10
БҚ14
ӘЭП 02Философия негіздері.
Философия және оның қоғамдағы ролі.
Философияның тарихи типтері.
Болмыс түсінігі.
Материя және қозғалыс. Кеңістік және уақыт.
Сана табиғаты.
Диалектика және оның баламалары. Қоғамның философиялық түсінігі. Қоғамдық дамудың формалары және мазмұны.
Таным және оның түрлері. Қоғамдық сана және оның түрлері.
Адам табиғаты және оның өмір сүруінің мәні. Жеке тұлға. Еркіндік және жауапкершілік. Әлеуметтік болжау түрлері, типтері, әдістері.
Қазіргі глобальдық проблемалар. Мораль – дүниеге шынайы бағалық қатынас формасы.
Білімдер:
- әлемнің философиялық, ғылыми және діни бейнелері туралы ілім;
- адам өмірінің мағынасы туралы;
- қоғамдағы адамдардың ара-қатынастарын реттеудің адамгершілік нормасы.
Іскерліктер:
- адамдағы биологиялық және әлеуметтік және рухани байланыстарды анықтау;
- жеке тұлғаның қалыптасу шарттарын, оның бостандығы және өмірді сақтау үшін жауаптылығын, мәдениетін, қоршаған ортаны қорғау туралы ілімді пайдалану.
БҚ1
БҚ3
БҚ4
БҚ5
БҚ6
БҚ10
БҚ14
ӘЭП 03Әлеуметтану және саясаттану негіздері.
Әлеуметтану ғылымы.
Әлеуметтік қауымдастық.
Әлеуметтік және этноұлттық қатынастар.
Әлеуметтік үрдістер.
Әлеуметтік институттар және ұйымдар.
Жеке тұлға: оның әлеуметтік ролі және әлеуметтік тәртібі.
Саясаттану пәні.
Саяси билік және биліктік қатынастар.
Саяси жүйе.
Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық үрдістер.
Білімдер:
- әлеуметтану ғылымы;
- этноұлттық қатынастар;
- әлеуметтік институттар және ұйымдар;
- жеке тұлға: оның әлеуметтік ролі және әлеуметтік тәртібі;
- саяси билік және биліктік қатынастар;
- саяси жүйе;
- Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық үрдістер.
Іскерліктер:
- әлеуметтік қозғалысты және әлеуметтік өзгеріс пен дамудың басқа да факторларының дамуын түсіндіруі;
- биліктің мәнін, саясат субьектілерін, саяси қатынастар мен үрдістердің анықтауы;
- саяси жүйе және саяси тәртіп туралы ұғымын қалыптастыруы.
БҚ1
БҚ3
БҚ4
БҚ5
БҚ6
БҚ10
БҚ14
ӘЭП 04Экономика негіздері.
Экономика және оның негізгі мәселелері, мақсаттары, негізгі түсініктері, принциптері, нысандары және меншіктің түрлері, меншікті басқару.
Нарықтың негізгі қызметі. Нарықтың жұмыс істеу себептері. Нарықтың түрлері және оның сипаттамасы. Нарықтың экономикалық субъектілері және олардың өзара іс-қимылдары. Сұраныс пен ұсыныстың анықтамалары. Банктер ролі және түрлері. Мемлекеттің банктік жүйесі.
Салықтар. Қазақстан Республикасының қазіргі салықтық саясаты. Салық салудың негізгі принциптері.
Білімдер:
- экономикалық теория негіздері;
- мемлекеттің экономикалық қызметі;
- экономиканы мемлекеттік реттеудің нысандары және әдістері;
- Қазақстан Республикасының қаржы және несие жүйесі, олардың құрылымы.
Іскерліктер:
- экономика және оның негізгі мәселелерін, мақсаттарын, принциптерін, нысандарын және меншіктің түрлерін, басқаруды түсінуі;
- нарықтың түрлері және оның сипаттамасын, нарықтың экономикалық субъектілерін және олардың өзара іс-қимылдарын білуі;
- сұраныс пен ұсыныстың анықтамаларын пайдалануы;
- Қазақстан Республикасының қазіргі салықтық саясаты принциптерін түсінуі.
БҚ1
БҚ3
БҚ5
БҚ6
ӘЭП 05Құқық негіздері.
Құқық негіздері, түсініктері, көздері, жүйесі.
Қазақстан Республикасының Конституциясы - құқық жүйесінің негізі. Қазақстан Республикасының сайлау құқығы. Қазақстан Республи-касының әкімшілік құқығы.
Азаматтық құқықтың түсініктері, бастауы және қағидаттары.
Еңбек шарты және оны жасау тәртібі.
Қылмыстық құқық ұғымдары.
Білімдер:
- құқық негіздері, түсініктері, көздері, жүйесі;
- Қазақстан Республикасының Конституциясы - құқық жүйесі;
- Қазақстан Республикасының сайлау құқығы;
- Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы;
- азаматтық құқықтың түсініктері, бастауы және қағидаттары;
- еңбек шарты және оны жасау тәртібі;
- қылмыстық құқық ұғымдары.
Іскерліктер:
- құқық негіздерін, түсініктерін, көздерін, жүйесін түсінуі;
- Қазақстан Республикасының Конституциясы - құқық жүйесін мойындауы;
- Қазақстан Республикасының сайлау құқығын білуі;
- еңбек шартын және оны жасау тәртібін түсінуі.
БҚ1
БҚ3
БҚ5
БҚ6
БҚ14

Жалпы кәсіптік пәндер

Циклдің (пәннің) индексіПәннің, практиканың атаулары және негізгі бөлімдеріҚалыптасатын білімдер, біліктілік және дағдыларҚалыптасатын құзыреттер коды
ЖКП 01Мемлекеттік тілде іс жүргізу.
Мекемелерде іс қағаздарын жүргізуді ұйымдастыру.
Техникалық сөздiктердiң ерекшелiктерi.
Кеңсе құжаттары жұмысын жүргізу негізі.
Ұйымдастыру-таратылу, нормалық-құқықтық, ақша-финанс-есептік және анықтамалық құжаттар.
Қызметтік хаттар жазудың негізгі әдістері.
Іс қағаздарын жүргізуге автоматты басқару жүйесін пайдалану.
Құжаттар жинағы туралы түсінік.
Жазба құжаттарының алғашқы және күрделі жинақтары.
Құжат қорлары туралы түсінік.
Архив. Мемлекеттік және мекеме архивтері.
Ұлттық архив қоры.
Білімдер:
- техникалық және лингвистикалық сөздiктер түрлерi;
- ақпараттық және iс құжаттарының жіктелуі;
- қазiргi кезде iс қағаздарын жүргiзу стандарттарына қойылатын талаптар;
- құжаттар формуляры және олардың бөлiктерi;
- құжаттар жинағы туралы түсiнiк;
- құжаттар қоры туралы түсінік.
Іскерліктер:
- әртүрлi сөздiктердi қолдануы;
- әртүрлi құжаттарды жіктеуі;
- құжаттар формулярын толтыруы;
- әкiмшiлiк-ұйымдастыру құжаттарымен жұмыс жасауы;
- архивтiк құжаттардың текстiлерi үлгiлерiн талдауы;
- архивке құжаттарды дайындап, сақтауға тапсыруы.
БҚ10
БҚ11
КҚ3.7.13
ЖКП 02Инженерлік графика және машина құрастыру сызуы.
Сызба форматтары. Масштабы.
Сызбалардың графикалық орындалуы.
Техникалық детальдардың контурлары.
Призма, пирамида, цилиндр, параллелепипед, куб, конус.
Сызбаларды орындаудың жалпы ережелерi.
Бөлшектердің сызбалары және эскиздері.
Құрастыру сызбасы.
Эскиздің мақсаты және оның жұмыс сызбасынан ерекшелігі.
Деталь эскизінiң орындалу тәртібі мен кезектілігi.
МЕМСТ бойынша бөлшектердің өлшемдерін салу. Сызбаға жазылатын жазулар және олардың мазмұны.
Мамандықтар бойынша сызбалар және схемалар.
Білімдер:
- сызбалардың графикалық орындалуы;
- техникалық детальдардың контурлары;
- сызбаларды орындаудың жалпы ережелерi;
- бөлшектердің сызбалары және эскиздері:
- құрастыру сызбасы туралы жалпы түсiнiк;
- деталь эскизінiң орындалу тәртібі мен кезектілігi;
- МЕМСТ бойынша бөлшектердің өлшемдерін салу;
- мамандықтар бойынша сызбалар және схемалар.
Іскерліктер:
- шартты белгілер мен негізгі ережелерді БАБҚ бойынша сызбада безендіруі;
- шрифтімен орындау үшін сызбада бас әріптерді белгілеуі;
- бөлшектердің контурын сызуы;
- масштабты таңдауы, сызбаға өлшемдерін дұрыс салуы;
- геометриялық денелерді проекциялауы;
- бөлшектердің эскизін орындауы;
- бөлшектердің сызбасын оқуы;
- мамандықтар бойынша сызбалар және схемаларды сызуы.
БҚ 15
ЖКП 03Жалпы электротехника және электроника негізі.
Электр энергиясы, оның қасиеттерi және қолданылуы.
Электр тоғы. Тұрақты тоқтың электр тiзбегiнің есебі.
Электрлік және магниттiк өрiс.
Электрмагниттiк индукция.
Синусоидтық ЭҚК және тоқ.
Айнымалы тоқтың электр тізбегінің параметрлері мен элементтері.
Симметриялы үш фазалы электр тiзбегі.
Электронды лампалар.
Жартылай өткiзгiштi, фотоэлектронды құрылғылар.
Электронды түзеткiштер, күшейткiштер. Электронды генераторлар және өлшеу құралдары. Микроэлектрониканың интегральды схемалары. Автоматты жүйедегі электронды құрылғылар.
Кәсіпшіліктерді электрмен қамтудың кәзіргі сызбалары.
Қорғаныш жерлендірудің мақсаты, құрылысы және бақылау жағдайы.
Білімдер:
- электр энергиясы, оның қасиеттерi және қолданылуы;
- электрмагниттiк өрiс және электрмагниттiк индукция;
- үш фазалы электр тiзбегі;
- жартылай өткiзгiштiгi құрылғылар;
- фотоэлектронды құрылғылар;
- электронды түзеткiштер және күшейткiштер;
- микроэлектрониканың интегральды схемалары;
- автоматты жүйедегі электронды құрылғылар;
- кәсіпшілік мекемелерін электрмен қамтудың кәзіргі сызбалары;
- қорғаныш жерлендірудің мақсаты, құрылысы және бақылау жағдайы.
Іскерліктер:
- сызбада электр тізбегінің негізгі элементтерін бейнелеуі;
- берілген элементтермен электр тізбегін құруы;
- Ом, Кирхгофф және Джоул-Ленц заңдарын есеп шығаруға қолдануы;
- тоққа, кернеуге, энергия қуатына және кедергіге өлшеужүргізуі;
- электрмен коректендіруші тізбектің қысқартылған есебін шығаруы.
БҚ 15
ЖКП 04Техникалық механика негізі.
Теориялық механика және оның бөлiмдерi.
Статика аксиомалары және олардың негiзгi түсiнiгi.
Кинематика. Кинематиканың негiзгi түсiнiгi.
Динамика. Динамика аксиомалары және негiзгi түсiнiгi.
Жұмыс және қуат.
Динамика теориясы.
Материалдар кедергісі. Деформация түрлері.
Машина бөлшектерi.
Бөлшектер мен түйіндердің байланысуы. Бөлшектер және машиналар беріктігіне, есептеулер.
Қосылыстар түрлері.
Берiлiстердiң туралы түсінік және түрлері.
Бiлiктер мен осьтер.
Подшипниктер.
Муфталар.
Корпус бөлшектері және серіппелер.
Білімдер:
- теориялық механика және оның түрлері;
- статика аксиомалары және олардың негiзгi түсiнiгi;
- кинематиканың негiзгi түсiнiгi;
- динамика аксиомалары және негiзгi түсiнiгi;
- материалдар кедергісі;
- машина бөлшектерi;
- бөлшектер мен машиналар беріктігіне есептеулер;
- қосылыстар түрлері;
- берiлiстердiң туралы түсінік және түрлері;
- бiлiктер мен осьтер;
- подшипниктер;
- муфталар;
- корпус бөлшектері және серіппелер.
Іскерліктер:
- теориялық механика негізiн түсіндіруі;
- статика аксиомалары және олардың негiзгi түсiнiгi туралы білімді қолдануы;
- кинематиканың негiзгi түсiнiгiн білуі;
- динамика аксиомалары және олардың негiзгi түсiнiгi туралы білімді қолдануы;
- материалдар кедергісін, машина бөлшектерi беріктігін есептеуі;
- қосылыстар түрлерін, берiлiстер түрлерін білуі;
- бiлiктер мен осьтерді, подшипниктерді, муфталарды таңдауы
- беріктікке, қаттылыққа және төзімділікке есеп жүргізуі;
- төзімділік шегі коэффициентінің төмендеуін анықтауы.
БҚ 18
ЖКП 05Аналитикалық химия.
Аналитикалық химияның теориялық негізі.
Сапалық талдау және сандық талдау туралы түсінік.
Сапалық талдау
Катиондардың және аниондардың аналитикалық топтары.
Сандық талдаудың әдістері мен мақсаты.
Гравиметриялық және титриметриялық талдау.
Қышқыл - негіз титрлеу, тотығу – тотықсыздану арқылы титрлеу, комплексонометриялық титрлеу, тұндырып титрлеу әдісі. Индикаторлар, реактивтер және жұмыстық ерітінділер.
Физико – химиялық талдау әдістері.Бұл әдістердің мәні, принципі және талдау жасау.
Білімдер:
- аналитикалық химияның теориялық негізі;
- сапалық талдау туралы түсінік;
- сандық талдаудың әдістері мен мақсаты;
- гравиметриялық (салмақтық) талдау әдісі;
- титриметриялық (көлемдік) талдау әдісі;
- физико – химиялық талдау әдістері.
Іскерліктер:
- жуғыш заттарды дайындауды, зертханалық ыдыстарды жууды, оның тазалық дәрежесін анықтауы;
- талдау қорытындысына дұрыс есептеу жүргізуі;
- техникалық және анықтама әдебиеттерді қолдануы;
- аналитикалық таразыда дұрыс жұмыс жасауы;
- гравиметриялық талдау операцияларын жүргізуі;
- әр түрлі титрлеу әдістерін қолдануы;
- аспаптармен жұмыс жасауы (ФЭК рефрактометр, хроматограф, рН-метр).
КҚ3.7.15.
ЖКП 06Органикалық химия.
Органикалық химия пәні.
А.М.Бутлеровтің органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясы.
Көмірсутектер.
Алкандар. Алкендер. Алкиндер. Алкадиендер. Ароматты көмірсутектер.
Көмірсутектердің табиғи көздері.
Мұнай.
Табиғи және ілеспе газдар.
Кокс өндірісі.
Оттекті, күкіртті және азотты қосылыстар.
Гетерофункциональді және гетероциклды қосылыстар.
Биоорганикалық қосылыстар. Полимерлер.
Көмірсулар.
Білімдер:
- органикалық химия негізі;
- А.М.Бутлеровтің органикалық қосылыстардың химиялық құрылыс теориясы;
- көмірсутектер (алкандар, алкендер, алкиндер, алкадиендер, ароматты көмірсутектер);
- көмірсутектердің табиғи көздері (табиғи және ілеспе газдар, мұнай, кокс өндірісі);
- оттекті, күкіртті және азотты қосылыстар;
- гетерофункциональді және гетероциклды қосылыстар;
- биоорганикалық қосылыстар;
- полимерлер;
- көмірсулар.
Іскерліктер:
- органикалық қосылыстардың химиялық құрамын анықтауы;
- органикалық заттардың гомологтарының және изомерлерінің формуласын құрастыруы;
- химиялық реакцияларының теңдеулерін құрастырып, оны есеп шығаруға пайдалануы.
КҚ3.7.15.
ЖКП 07Физикалық және коллоидтық химия.
Заттардың агрегаттық күйінің молекулалық – кинетикалық теориясы.
Химиялық термодинамиканың негізі.
Термодинамиканың бірінші заңы.
Термохимия.
Термодинамиканың екінші заңы.
Будың термодинамикалық элементтері.
Химиялық реакция жылдамдығы туралы ілім. Химиялық кинетиканың негізгі заңы.
Реакция жылдамдығының константасы. Химиялық реакция жылдамдығына әсер ететін негізгі факторлар. Вант-Гофф ережесі.
Катализ. Процестің ерекшеліктері және негізі түсініктері. Катализ механизмі туралы қазіргі түсінік және мультиплет теориясы.
Мұнай және газ өңдеу және мұнайхимия өндірісіндегі каталитикалық процестердің даму перспективалары.
Химиялық және фазалық тепе-теңдіктің принциптері, ерітінділердің қасиеттері.
Электрохимия және коррозия.
Коллоидтық химия негізі және жоғары молекулалы қосылыстар ерітінділерінің қасиеттері.
Жоғары молекулалы қосылыстар.
Білімдер:
- мұнай, газ өңдеудегі, мұнайхимиядағы физикалық және коллоидтық химияның маңызы;
- заттардың агрегаттық күйінің молекулалық – кинетикалық теориясы;
- химиялық термодинамиканың негізі;
- химиялық кинетиканың негізгі түсініктері;
- катализ, процестің ерекшеліктері, механизмі туралы қазіргі түсінік және мультиплет теориясы, мұнай, газ өңдеудегі каталитикалық процестердің қолданылуы, газдарды бөлудің хромотографиялық әдістері;
- химиялық және фазалық тепе-теңдіктің принциптері, ерітінділердің қасиеттері;
- электрохимия және коррозия;
- коллоидтық химия негізі және жоғары молекулалы қосылыстар ерітінділерінің қасиеттері.
Іскерліктер:
- газ және газ қоспаларының параметрлерiнiң есебiн жүргізуі;
- аналитикалық жолмен және анықтама әдебиеттеріндегі мәндер бойынша жылу сыйымдылықты анықтау, реакция теңдеуi бойынша жылу эффектілерін есептеуді, жұмыс денесінің күй параметрлерін анықтауы;
- химиялық процестің бағытын болжау, практикада Ле-Шателье принципін қолдануы;
- ерiтiндiлердiң коллигативті қасиеттерi есебiн және сұйық бинарлы жүйелердi бөлу тәсiлдерiн жүргізуі;
- коллоидты жүйелерді шынайы ерітінділерден айыруы, мицелла құрылысын схемасын құруы.
КҚ3.7.15.
ЖКП 08Конструкциялық материалдар.
Отандық мұнай және химия өндірісі машина құрастыруының дамуының қысқаша тарихына шолу.
Мұнай және газ өңдеу зауыттарының технологиялық жабдықтары туралы түсінік.
Жабдықтардың жіктелуі, жабдықтар аппараттарының стандарттары.
Жабдықтар дайындауға қолданылатын материалдар.
Көміртекті және легирленген болат.
Шойын.
Түстi металдар және құймалары.
Металл емес материалдар. Жабдықтар коррозиясы және коррозиядан қорғау.
Негізгі технологиялық жабдықтар және оны пайдалану.
Білімдер:
- отандық мұнай және химия өндірісі машина құрлысының дамуы;
- мұнай және газ өңдеу зауыттарының технологиялық жабдықтары туралы түсінік;
- жабдықтардың жіктелуі, жабдықтар аппараттарының стандарттары;
- жабдықтар дайындауға қолданылатын материалдар;
- көміртекті және легирленген болат және шойын;
- түстi металдар және құймалары;
- металл емес материалдар;
- жабдықтар коррозиясы және коррозиядан қорғау әдістері;
- негізгі технологиялық жабдықтар және оны пайдалану.
Іскерліктер:
- параметрлері бойынша жабдықтарды таңдауы;
- қысым мен температураны есебін жүргізуі;
- аппараттар мен жабдықтарды беріктік пен тығыздыққа сынауы;
- жабдықтар дайындауға қажетті материалды таңдауды дұрыс орындауы;
- жабдықтарды коррозиядан қорғаудың тиімді түрін таңдауы.
БҚ 17
КҚ3.7.6.
ЖКП 09Қолданбалы информатика.
Қазіргі компьютерлер туралы жалпы түсінік және олардың сипаттамасы.
Жеке компьютердің операциялық жүйесі. Магнит дискісі және оның жүйесінің аймағы. Команды пакетінің файлы және оның ішкі командалары. NORTON COMMANDER (NC) сервистік командалары. Файлдарды архивтеу және архивтен шығару. Мәтін редакторы. WINDOWS қабатының жетілдірілген бағдарламасы. Шетелде информатика дамуының тенденциялары мен перспективалары. EXCEL электронды кестесі. Формула шығару жұмысы. Компьютермен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігі.
Білімдер:
- қазіргі компьютерлер туралы жалпы түсінік және олардың сипаттамасы;
- жеке компьютердің операциялық жүйесі (магнит дискісі және оның жүйесінің аймағы, команды пакетінің файлы және оның ішкі командалары);
- NORTON COMMANDER (NC) сервистіккомандалары;
- файлдарды архивтеу және архивтен шығару;
- WINDOWS қабатының жетілдірілген бағдарламасы;
- шетелде информатика дамуының тенденциялары мен перспективалары;
- EXCEL электронды кестесі;
- компьютермен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздігі.
Іскерліктер:
- қазіргі компьютерлер туралы жалпы түсінік және олардың сипаттамасын білуі;
- жеке компьютердің операциялық жүйесін (магнит дискісі және оның жүйесінің аймағы, команды пакетінің файлы және оның ішкі командалары) игеруі;
- NORTON COMMANDER, Windows және EXCEL өнімділігінарттыруы,
- графиктермендиаграмманықұруы, жұмыскітабыныңәртүрлібетіндегікестелерменесептердібіріктіруі;
- интернет желiсiмен байланыстыруды келтiруi.
БҚ 16
ЖКП 10Өндірістік экономика, жоспарлау және өндірісті ұйымдастыру.
Мекеменің өндірістік құрылымы.
Мұнай, газ өңдеу және мұнайхимия өнеркәсібінің өндірістік құрылымы. Мекеменің материалдық – техникалық базасы және құралдары.
Кадрлар, еңбек өнiмдiлiгi. Еңбек ақыны ұйымдастыру.
Пайда, рентабельдiк, бәсекеге қабілеттілік.
Мұнай, газ өңдеу және мұнайхимия басқармасының технико-экономикалық көрсеткіштері.
Жөндеу жұмысының өзіндік құны.
Негізгі және қосымша өндірісті ұйымдастыру.
Өндірістің техникалық дамуы.
Өндірістің тиімділігін арттыру.
Өндірісті басқаруды ұйымдастыру негізі.
Мұнай, газ өңдеу және мұнайхимия басқармасының
Жұмысын жоспарлау негізі.
Білімдер:
- мекеменің өндірістік құрылымы;
- мұнай – газ өңдеу мекемелерінің материалдық техникалық базасы;
- негiзгi қор классификациясы;
- кадрлар құрылымы,
- мұнай – газ өңдеу мекемелерінің жабдықтарын жөндеу жұмыстарының өзіндік құнының құрылымы;
- калькуляцияның жеке баптарын есептеу әдістері;
- мұнай – газ өңдеудегі ғылыми техникалық прогрестiң негiзгi бағыттары;
- мұнай және газ өңдеудің негізгі экономикалық есептері;
- мұнай және газ өңдеудің жаңа технологиялары.
Іскерліктер:
- еңбек өнімділігін есептеуі;
- жеке бағалауды, еңбек бригадасының еңбек ақы қорын есептеуі;
- жұмысшылар санын есептеуі;
- калькуляцияның жеке баптары бойынша шығындарды есептеуі;
- оперативтік жоспарлар көрсеткіштерін есептеуі, сол бойынша шешім қабылдауы;
- негізгі қорлар құрылымына анализ жасауы;
- айналым заттарын қолдану көрсеткіштерін есептеу және анализ жасауын;
- жұмысшының жалақысын есептеуді;
- ұйымдастыру техникалық шараларының экономикалық тиімділігін есептеуді жүргізу;
- ақпараттық және техникалық оқулықтармен өз бетінше жұмыс жасауы;
- жөндеу жұмыстарын орындаудың нормативтік құжаттарын пайдалануы.
БҚ 5
КҚ3.7.16.
ЖКП 11Өндірісті автоматтандыру негізі және ТПБАЖ.
Өндірісті автоматтандыру және ТПБАЖ.
Технологиялық процестерді автоматтандыру негізі.
Автоматты реттегіштер.
Реттейтін бірліктердің түрі бойынша реттегіштерді жіктеу.
Реттеу заңы.
Метрология негiздерi.
Автоматтандыру құралдарын жіктеу. Автоматты бақылау жүйелерi, реттеу.
Қысымды анықтау, қысымды өлшеу құралдары.
Шикізат, материал, өнім және энергия шығынын және санын өлшеу аспаптарының ролі.
Деңгейді өлшеу және деңгейлегіштерді жіктеу.
Температураны өлшеу.
Температураны өлшеу құралдарын жіктеу.
Газанализаторларды жіктеу.
Газ концентрациясын өлшеу бірліктері.
Сұйықтықтың тығыздығын өлшеу.
Газ және қатты дененің ылғалдылығын есептеу.
Химиялық, механикалық, гидромеханикалық, масса алмасу және жылу алмасу процестерін автоматтандыру. Өндірістік процестерді автоматтандыру.
Білімдер:
- технологиялық процестерді автоматтандыру негізі;
- технологиялық көрсеткiштердi автоматты бақылау;
- технологиялық процестердi басқарудың автоматты жүйесi туралы мағлұмат;
- мұнай өңдеу және мұнайхимиялық өндiрiстерiнiң негiзгi процестерiн автоматтандыру.
Іскерліктер:
- автоматты бақылау жүйесінің құрылымдық схемасын құру;
- объектінің қасиетіне байланысты реттегіштердің түрлерін таңдауы;
- күй параметрлеріне өлшеу жүргізуі;
- шикізаттың, дайын өнімнің энергияресурсы шығынын және мөлшерн анықтауға арналған аспаптарды қолдануы.
КҚ3.7.14.
ЖКП 12Еңбек қорғау және өндірістік экология.
Еңбектi қорғаудың негiзгi түсiнiктерi еңбек қорғауды ұйымдастыру жұмыстары,
кәсiби аурулар және өндiрiстiк жарақаттанудың жалпы түсiнiктерi және олардың алдын алу шаралары.
Электр тоғы әсері және тоқ соққан кездегі алғашқы көмек.
Мұнай, газ өңдеу және химия зауыттарындағы техника қауіпсіздігі ережелері.
Қысыммен жұмыс жасайтын сосудтарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік.
Қауіпті және жарылғыш заттарды сақтау, тасымалдау.
Өрт қауіпсіздігі. Өрт сөндiру құралдары және әдістері.
ҚР "Қоршаған ортаны қорғау туралы заңы".
ҚР қоршаған ортаны қорғау туралы нормативтік құқық негіздері.
Қоршаған ортаны қорғаудың заңнамалық актілері мен Халықаралық ынтымақтастық.
Табиғатты зиянды заттармен ластау көздері.
Су бассейнiн қорғау.
Білімдер:
- еңбекті қорғаудың жалпы мәліметтері, еңбек қорғауды ұйымдастыру жұмыстары, еңбек қорғаудың заңдық негіздері;
- еңбек қауіпсіздігінің стандарттар жүйесі, еңбекті қорғау жұмыстарын ұйымдастыру;
- өндірістік жарақаттану және кәсіби аурулар түсінігі және олардың алдын алу шаралары;
- мұнай және газды өңдеу және химия зауыттарының қауіпсіздік техникасы ережелері;
- механикалық және технологиялық жабдықтардың қауіпсіздігі, қысыммен жұмыс жасайтын жабдықтарды пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі;
- электроқауіпсіздік негіздері;
- қолданатын заттардың зияндылығы және жеке қорғаныс құралдары;
- өндірістік бөлмелерге қойылатын санитарлы-гигиеналық талаптар;
- өнеркәсіптің зиянды лақтырыстарынан қоршаған ортаны қорғау;
- өртке қарсы қорғау негіздері;
- кәсіпорынды өрттен қорғауды ұйымдастыру.
Іскерліктер:
- еңбек қорғау ережелерін сақтау;
- қысыммен жұмыс жасайтын ыдыстарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік ережелерін сақтауы;
- өрттен қорғау қызметін ұйымдастыруы;
- ҚР қоршаған ортаны қорғау заңдарын білуі;
- мұнай мен газды өңдеу басқармасының қоршаған ортаны ластауының негізгі көздерін талдауы;
- атмосфераға жіберілетін лас заттарды және қалдық су түзілуін азайту шараларын алуы.
КҚ3.7.2.
КҚ 3.7.7
КҚ 3.7.8
КҚ 3.7.17

Арнайы пәндер

Циклдің (пәннің) индексіПәннің, практиканың атаулары және негізгі бөлімдеріҚалыптасатын білімдер, біліктілік және дағдыларҚалыптасатын құзыреттер коды
АП 01Мұнай-газ өңдеу процестері мен аппараттары
Негізгі процестер мен аппараттардың жіктелуі.
Гидростатикалық қысым, түрлері, қасиеттері. Абсолюттік, вакуумдық, артық қысым.
Сұйықтың меншікті энергиясы. Идеалдық және реал сұйықтар үшін Бернулли теңдеуі, оның физикалық мәні. Сұйықтың жылдамдығы мен жұмсалуын өлшеу.
Сұйық қозғалысының режимі. Рейнольдс критериі.
Гидравликалық процестер. Гидромеханикалық процестер.
Сораптар мен компрессорлар.
Жылу берілу негізі.
Жылулық процестерді жүргізу әдістері. Жылу берілу түрлері. Жылулық баланс. Жылу алмасу түріне қарай жылу жүктемесін анықтау. Жылу берілудің негізгі теңдеулері.
Қыздыру және салқындату. Қыздырғыш және салқындатқыш агенттердің түрлері.
Жылу алмастырғыш аппараттар. Құбырлы пештер. Зат алмасу теориясының негізі, айдау теориясы.
Ректификация. Абсорбция. Десорбция. Экстракция. Адсорбция. Сусымалы материалдар гидравликасы. Химиялық процестер туралы мәліметтер.
Реактор құрылғыларының жіктелуі: қаптама құбырлы, имектелген, араластырғыш құрылғымен жабдықталған колонна типті реакторлар.
Білімдер:
- негізгі процестер мен аппараттардың жіктелуі;
- гидростатикалық қысым, түрлері, сұйықтар қасиеттері;
- сораптар мен компрессорлар;
- жылу беру негiздерi,
- жылу алмасу аппараттарының жiктелуi және құрылысы;
- мұздатқыш қондырғылары, түрлері, құрылысы, жұмыс істеу принциптері;
- масса алмасу процесiнiң теориялық негiздерi;
- айдау процесiнiң теориясы;
- ректификация, абсорбция және десорбция, экстракция, адсорбция процестері, теориялық негіздері;
- гидромеханикалық процестер;
- химиялық процестердi жүргiзу негiздерi, реакторлар, түрлері, құрылысы, жұмыс істеу принциптері.
Іскерліктер:
- негізгі процестер мен аппараттардың жіктелуін анықтауы;
- гидростатикалық қысымды анықтауы;
- идеалдық және реал сұйықтар үшін Бернулли теңдеуін құруы;
- сұйықтың жылдамдығы мен жұмсалуын өлшеуі;
- сұйық қозғалысының режимі, Рейнольдс критериі анықтауы;
- жылу берілу түрлері, жылулық баланс, жылу алмасу түріне қарай жылу жүктемесін анықтауы;
- жылу берілу және жылу өткізгіштік коэффициенттерін және теңдеулерін анықтауы;
- қыздырғыш және салқындатқыш агенттердің түрлерін білуі;
- сораптар мен компрессорлар, жылу алмастырғыш аппараттар, құбырлы пештер, т.б аппараттар қызметін талдауы;
- ректификация, абсорбция (десорбция), экстракция, адсорбция процестерінің мәнін талдауы;
- химиялық процестер туралы мәліметтер білуі.
БҚ 8
БҚ 9
КҚ 3.7.1
КҚ 3.7.2
КҚ 3.7.3
КҚ 3.7.7
КҚ 3.7.12
АП 02Мұнай және газ химиясы мен технологиясы.
Мұнайдың химиялық және фракциялық құрамы.
Мұнай және мұнай өнімдерінің жіктелуі. Тауарлы мұнай өнімдерін пайдалану қасиеттері.
Мұнайды өңдеу.
Мұнай өнімдерін екінші реттік өңдеу.
Өңдеудің термиялық процестері. Мұнай фракцияларын өңдеудің термокаталитикалық процестері.
Мұнай газдарын өңдеу.
Түсті мұнай өнімдерін тазарту.
Мұнай майлары өндірісі.
Әртүрлі бағытта қолданылатын мұнай өнімдері.
Қазіргі МӨЗ және ГӨЗ.
Мұнай өңдеу қондырғыларының біріккен процестерінің экономикалық тиімділігі.
Отын әдісі бойынша түсті өнімдерді жоғары шығыммен алу мақсатында күкіртті мұнайды өңдеу схемасы.
Отын-май әдісі бойынша мұнайды өңдеу схемасы.
Мұнай өңдеуді мұнайхимия өндірісімен байланыстыру мүмкіндігі.
Білімдер:
- мұнайдың химиялық және фракциялық құрамы;
- мұнай және мұнай өнімдерінің жіктелуі;
- мұнайды өңдеуге дайындау;
- мұнайды бiрiншi реттiк өңдеу;
- мұнай фракцияларын 2-шi реттiк өңдеу;
- термиялық процестер;
- мұнай фракцияларын өңдеудiң каталитикалық процестерi;
- газдарды өңдеу.
- түсті мұнай өнімдерін тазарту;
- мұнай майлары өндірісі;
- біріккен мұнай өңдеу қондырғыларының экономикалық тиімділігі;
- отын әдісі бойынша түсті өнімдерді жоғары шығыммен алу мақсатында күкіртті мұнайды өңдеу схемасы;
- отын-май әдісі бойынша мұнайды өңдеу схемасы.
Іскерліктер:
- мұнайдың химиялық және фракциялық құрамын талдауы;
- тауарлы мұнай өнімдерін пайдалануы;
- шикізатқа, дайын өнімге және қосымша материалдарға қойылатын техникалық талаптарды сақтауы;
- қондырғының технологиялық сызбаларын және өндірістің режимдерін таңдауы;
- негізгі технологиялық жабдықтарды және олардың жұмыс принципін қолдануы;
- біріккен қондырғылардың кемшіліктері мен артықшылықтарын салыстыра білуі;
- шикізаттың, отынның, электр энергиясының, жұмсалу нормасын, техника қауіпсіздігін сақтауы.
БҚ 8
КҚ 3.7.2
КҚ3.7.5
КҚ 3.7.9
КҚ 3.7.12
КҚ 3.7.16
АП 03Мұнайхимия синтезі технологиясы
Мұнайхимия өндірісі.
Қазақстан Республикасы және басқа елдердің дамуы үшін мұнайхимия өндірісінің маңызы.
Мұнайхимия шикізатын алу және дайындау.
Шикізат түрлері.
Мұнайхимия өндірісі өнімдері: мономерлер, полимерлер, спирттер, кетондар, жуғыш заттар және БАЗ.
Тотығу, полимерлеу, изомерлеу, алкилдеу процестерінің мәні және маңызы.
Синтетикалық жуғыш заттар және БАЗ өндірісі.
Қоспалар, майлағыштар, сутегі, күкірт қышқылы, аммиак және карбамид өндірісі.
Білімдер:
- мұнайхимия процесінің көптүрлілігі;
- Қазақстан Республикасы және басқа елдердің дамуы үшін мұнайхимия өндірісінің маңызы;
- мұнайхимия шикізатын алу және дайындау;
- мұнайхимия өндірісі өнімдері;
- тотығу, полимерлеу, изомерлеу, алкилдеу процестерінің мәні және маңызы;
- синтетикалық жуғыш заттар және БАЗ өндірісі.;
- қоспалар, майлағыштар, сутегі, күкірт қышқылы, аммиак және карбамид өндірісі.
Іскерліктер:
- мұнайхимия өндірісінің маңызын талдауы;
- негізгі шикізат түрлерін таңдауы;
- процестің технологиялық сызбаларын сызуы;
- негізгі жабдықтарын таңдауы;
- процестің тиімді параметрлерін таңдауы;
- процестің технологиялық сызбасын оқуды;
- технологиялық сызбаны автоматтандыруы;
- өндірістік жағдайлар есебін шешуді.
БҚ 12
КҚ 3.7.9
КҚ 3.7.15
АП 04Өндірісті бақылау және техникалық анализ.
Мұнай және газ өңдеу зауыттарында өндірісті бақылау және техникалық анализ жасаудың маңызы.
Техникалық анализ әдістері. Өнім сапасы деңгейін бағалау әдістері.
Зертханада жұмыс орнын ұйымдастыру және ішкі тәртіп ережелері.
Лабораториялық жұмысты орындау кезіндегі техника қауіпсіздігі және өрттің алдын алу шаралары.
Газдар анализі.
Газдар хроматографиясы.
Мұнай және мұнай өнімдері анализінің жалпы әдістері.
Мұнай отыны анализі.
Мұнай майлары анализі. Консистентті майлағыштар анализі.
Мұнайдың қатты өнімдерінің анализі.
Мұнайхимия синтезі өнімдерінің анализі.
Катализаторлар анализі. Техникалық сулар анализі.
Білімдер:
- мұнай және газ өңдеу зауыттарында өндірісті бақылау және техникалық анализ жасаудың маңызы;
- техникалық анализ әдістері;
- өнім сапасы деңгейін бағалау әдістері;
- зертханада жұмыс орнын ұйымдастыру және ішкі тәртіп ережелері;
- газдар анализі, газдар хроматографиясы;
- мұнай және мұнай өнімдері анализінің жалпы әдістері;
- мұнай отыны анализі;
- мұнай майлары анализі;
- мұнайдың қатты өнімдерінің анализі;
- мұнайхимия синтезі өнімдерінің анализі;
- катализаторлар анализі;
- техникалық сулар анализі.
Іскерліктер:
- мұнай өнімдерінің, реагенттердің, қосымша материалдардың, катализаторлардың негізгі сапа көрсеткіштерін анықтауы;
- МемСТ бойынша мұнайды және мұнай өнімдерін сынау әдістерін жүргізуі;
- мұнайдың және мұнай өнімдерінің анализі кезіндегі техника қауіпсіздігі ережелерін сақтауы;
- зауыт зертханасында талдауға қолданылатын негізгі аспаптардың жұмыс принципін білуі.
- анықтамалық әдебиеттерді қолдануды;
- талдау қорытындысы бойынша құжат толтыруды..
БҚ 12
КҚ3.7.15.
КҚ3.7.16.
АП 05Менеджмент, маркетинг және мұнай бизнесін ұйымдастыру.
Бизнес саласындағы қызмет.
Менеджмент: қызметтiң түрлерi және басқарудың жүйесi.
Менеджментті ұйымдастыру түрлері.
Топтың динамикасы және менеджмент жүйесiндегi жетекшiлiк.
Ақпарат әлемі.
Бизнестi ақпараттық қамтамасыз ету.
Маркетинг процесін басқару. Зерттеудің маркетинг жүйесі.
Баға саясаты.
Тауарларды тарату әдістері. Дайын өнімдердің және шикізаттардың қоры.
Тұтынушылардың қарыздық құқықтары.
Білімдер:
- менеджмент: қызметтiң түрлерi және басқарудың жүйесi;
- менеджментті ұйымдастыру түрлері;
- топтың динамикасы және менеджмент жүйесiндегi жетекшiлiк;
- бизнестің циклдік дамуы;
- кәсіпорынның өмірлік циклы;
- менеджмент жүйесіндегі маркетинг;
- маркетингтiң әлеуметтiк негiзi: адамдардың сұранысын қанағаттандыру;
- маркетингтi басқарудың жүйесі;
- бағаны ұйымдастыру;
- тауарларды тарату әдістері;
- дайын өнімдердің және шикізаттардың қоры;
- тұтынушылардың қарыздық құқықтары;
- сатушылардың қарыздық міндеттері.
Іскерліктер:
- қазiргi нарықтың шартында басқару қызметiнiң негiзiн білуі;
- менеджменттiң, бизнестiң, кәсiпкерлiктiң мақсатын, мiндетiн, функциясын анықтауы;
- қазiргi ақпараттық технологияны талдауы;
- өндiрушiлердiң пайдасын барынша көбейтудiң принциптерiн анықтауы.
- бизнес саладағы қызмет барысында нарықтың мүмкiндiгiн талдауы;
- нормативтi, мемлекеттiк құжаттарды пайдалануы;
- басқару жүйесiнiң мақсатын анықтауы;
- мұнай және химия өндiрiсiндегi қазiргi заман ұйымдық бизнестiң түрлерiн жоспарлауы;
- қазiргi ақпараттық әдiстерiн практикада пайдалануы.
БҚ 1
БҚ 3
БҚ 4-БҚ 7

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика

Циклдің (пәннің) индексіПәннің, практиканың атаулары және негізгі бөлімдеріҚалыптасатын білімдер, біліктілік және дағдыларҚалыптасатын құзыреттер коды
ӨО 01Мамандыққа кіріспе.
Мамандық бойынша бастапқы мәліметтер.
Мұнай, газ және мұнай өнімдерінің маңызы.
Мұнай өңдеу және мұнайхимия өнеркәсібі бойынша негізгі мәліметтер.
Іскерліктер:
- өнімнің сапасын бақылауды үйренуі;
- техника қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі ережелерін қолдануы, жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыруы;
- МӨЗ, ГӨЗ және МХЗ – ның құрылымы және мақсатын білу;
- мұнайдың және газдың ҚР экономикасындағы және дүние жүзі экономикасындағы маңызын түсіну;
- мұнай мен газды өңдеудің қазіргі заманғы әдістерін үйрену;
- сала өндірісінің тиімділігін арттырудың факторлары мен экономикалық проблемаларын үйрену;
- өндірістік қызмет көрсету базасының мақсаты, сол сияқты оның құрамдас бөлімдерін білу;
- газ өңдеу басқармасының құрылымы, негізгі нысандарының мақсатын үйрену;
- зауыттың орталық зертханасының мақсатын үйрену.
Дағдылар:
- жұмыс орнын ұйымдастыру;
- МӨЗ және МХЗ ұйымдастыру құрылымының сызбасын құру;
- зауыттың жеке цехтарындағы процестердің технологиялық сызбасын құру;
- техника және өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтау.
БҚ 1- БҚ 3
БҚ 5
БҚ 6
ӨО 02Слесарлық практика.
Белгiлеу туралы жалпы ұғым.
Жазықтық және кеңiстiктiк белгiлеу.
Жазықтық және кеңiстiк белгiлеу әдiстерi.
Белгiлеу кезiндегi техника қауiпсiздiгiнiң жалпы ережелерi. Техника қауiпсiздiгi бойынша арнайы талаптар.
Құралдарды күту және оны жұмысқа дайындау. Беттерді бояу. Белгiлеу сызықтарын салу. Белгiлеу сызықтарын кернеу.
Металдарды кесу, түзеу және шабу туралы жалпы мағлұмат.
Металды кесу, түзету және табуға арналған құралдар, құрылғылар. Жұмыс орнының және участоктың жабдықталуының негiзгi ережелерi.
Беттердi егелеу маңызы. Беттердi егелеу кезiндегi техника қауiпсiздiгi.
Шабрлеу, қырнау туралы түсiнiк.
Токарь станогының құрылысы мен құрамы. Токарлық жұмыстар операцияларының негiзгi түрлерi.
Іскерліктер:
- белгiлердi анықтауды,
- белгiлеу сызықтарын орындауды;
- металдарды шабу, тегiстеу, кесудiң негiзгi элементтерiн орындауды;
- металды кесу аспаптарын және шабуға арналған құрылғыларды қолдануды;
- жұмыс орнын және аймақты дұрыс жабдықталуын тексеруді;
- бір типті токарлі станоктарды пайдалану және басқаруды;
- бұрғылап тесу жұмыстары кезінде құралдарды, саймандарды және жабдықтарды қолдануды.
Дағдылар:
- белгiлеудi дербес орындауы;
- құралдарға дұрыс күтiм жүргiзуi;
- металды кесу, түзету, шабу кезiнде операцияларды дербес орындауы;
- жеке қорғаныс құралдарын қолдануы;
- жазық беттердi егелеуi;
- кең беттерi бар дайындамаларды орындауы;
- бұрыш астында орналасқан беттердi егелеуі;
- қолмен және машиналық өңдеумен тесiктердi тазалап өңдеудiң тәс)лдерiн практикада қолдануы;
- техника қауiпсiздiгi және өртке қарсы шараларды сақтауы.
БҚ 1- БҚ 3
БҚ 5
БҚ 6
ӨО 03Танысу практика.
Мекемемен таныстыру. Қосымша цехтар жұмысымен танысу.
Мамандыққа кiрiспе. Термиялық және термокаталтикалық процестермен танысу.
Сылау майлары өндiрiсiмен танысу.
Орталық зертхана жұмысымен танысу. Қоршағанортаны қорғау
Іскерліктер:
- мұнай мен газ өңдеу мекемелері аймағындағы қауіпсіздік ережелерін сақтауы;
- басқару мекемесі құрылымын, қондырғыға қызмет көрсетушілер құрамын, олардың біліктілігін түсінуі;
- мекеменің және жекелеген процестердің шикізат көздерін, өнімдерін және қосымша материалдарын анықтауы;
- мекеменің жеке цехтарының негізгі аппараттарын, жұмыс принципін үйренуі;
- негізгі аппараттардың құрылымын игеруі;
- мұнай және мұнай өнімдерін сақтау орнын, құбырмен тасымалдауын білуі;
- қоршаған ортаны ластау көздерін анықтауы;
- мекеменің отынмен, сумен, электрмен, ауамен және бумен қамтылуын анықтауы.
Дағдылар:
- жеке технологиялық аппараттар мен жабдықтарды ажыратуы;
- мекеме, технологиялық қондырғы аймағындағы жабдықтарды, аппараттарды, жеке түйіндерді анықтауы;
- жылу алмасу, масса алмасу, термиялық, термокаталитикалық процестерді айыруы;
- жұмыс дәптерін жүргізуі, қысқаша мәліметтер жазуы;
- жеке бөлшектер мен түйіндерді және аппараттар байланысын сызуы.
БҚ 1- БҚ 3
БҚ 5
БҚ 6
ӨО 04Органикалық синтезі практикумы.
Лабораториялық жұмыстар аппаратурасы және техникасы.
Жұмыстың негiзгi әдiстерi, органикалық заттарды бөлу және тазарту.
Органикалық заттардың негiзгi физикалық тұрақтыларын анықтау. Органикалық заттарды синтездеу
Іскерліктер:
- зертханалық жұмыстардың жалпы сипаттамасын, мазмұнын, мақсатын игеру;
- органикалық синтез зертханасының жұмыс ерекшелiктерiн білу;
- зертханалық жұмысты орындау кезiнде қойылатын талаптарды сақтау;
- аспаптарды және қондырғыларды құрастыру;
- қондырғының саңылаусыздануын тексеру;
- жұмыстың негiзгi әдiстерiн білу;
- органикалық заттарды бөлу және тазарту, кристалдану, возгонкалау (сублимация), экстракциялау, айдау, хромотографиялау т.б. зертханалық жұмыстарды жасау.
Дағдылар:
- процестің көрсеткіштерін алу;
- өнімге талдау жасап, есебін шығару;
- жұмыс журналын толтыру, жұмыс есебiн дайындау және тапсыру;
- анықтама әдебиетпен жұмыс iстеу;
- балқу, қайнау температурасын анықтау;
- сұйық заттардың тығыздығын анықтау;
- сыну көрсеткiштерiн анықтау;
- органикалық заттарды синтездеудің ерекшеліктерін пайдалану;
- зертханалық жұмыс жүргізу кезінде техника және өрт қауіпсіздігін сақтауы.
БҚ 1- БҚ 3
БҚ 5
БҚ 6
КҚ3.7.15.
ӨО 05Мұнайхимия синтезі практикумы.
Мұнайхимия синтезі зертханасындағы жұмыстың жалпы ережелері. Зертханадағы жұмысты ұйымдастыру.
Тәжірибелік мәндерді өңдеу және экспериментті жоспарлау әдістері. Мұнайхимия синтезі бойынша зертханалық жұмыстар.
Гидрлену және дегидрлену процестері.
Алкилдеу процестері.
Тотығу процестері. Этерификациялау, гидролиз, гидратациялау, дегидратациялау процестері. Карбонил тобы бойынша конденсациялану және қосылу процестері. Сульфирлеу және сульфаттау процестері.
Іскерліктер:
- мұнайхимия өндірісі, оның шығу тегі, мұнайхимия өндірісінің Қазақстан Республикасы және басқа да мемлекеттердің экономикалық потенциалының дамуына әсерін түсінуі;
- мұнайхимия процестерінің әртүрлілігін анықтауы;
- мұнайхимия процестерінің теориялық негіздерін, химизмін, катализаторларын білуі;
- мұнайхимия процесінің негізгі параметрлерін анықтауы;
- негізгі мұнайхимия өнімдерін білу;
- мұнайхимия өндірісінің экологиялық проблемалары және оларды шешудің тиімді жолдарын үйрену.
Дағдылар:
- қондырғыны жинауды жүргізу және оның саңылаусыздануын тексеру;
- зертханалық журналды толтыру;
- зертханалық жұмыс кезіндегі қауіпсіздік шараларын сақтау;
- улы, жеңіл тұтанатын және жанғыш заттармен жұмыс жасау;
- жарылу қаупі бар заттармен жұмыс жасау;
- өртті болдырмау шараларын сақтау;
- бақытсыз жағдайларда алғашқы медициналық көмекті ұйымдастыру.
БҚ 1- БҚ 3
БҚ 5
БҚ 6
КҚ3.7.15.
ӨО 06Мұнай және газ химиясымен технологиясы практикумы.
Мұнай және мұнай өнiмдерiнiң химиялық құрамын зерттеу.
Мұнай және мұнай өнiмдерiн бөлу әдiстерi.
Май фракцияларын зерттеу. Мұнайды өңдеу процестерi. Мұнайды мазутқа дейiн өңдеу.
Газойльдiң каталитикалық крекингiсi.
Дизельдiк отынды парафиннен тазарту.Майларды тазалау процесi.Майларды адсорбциялық тазалау.
Іскерліктер:
- зертхананы ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптарды сақтау;
- зертхананы жабдықтармен, электр энергиясымен, сумен, газбен, канализациямен қамтуға және желдетуге қойылатын талаптарды орындау;
- мұнай және газ химиясы мен технологиясы зертханасының жұмыс ережесiн сақтау;
- мұнайды және мұнай өнiмдерiн бөлудiң негiзгi әдiстерiн білу;
- өнімдердің шығымын анықтау;
- техника және өрт қауiпсiздiгi ережелерiн сақтау;
- мұнайды АРН-2 стандартты жабдығында фракцияларға айдау;
- адсорбциялық тазалаудың майдың сапасына әсерін талдау.
Дағдылар:
- зертхана жағдайында бензин фракциясын бөлу;
- сыну көрсеткiшiн анықтау;
- майдың тығыздығын пикнометр әдісімен анықтау;
- мұнай өнімдерінің молекулалық массасын анықтау;
- тазаланған дизельдiк отын мөлшерiн анықтау;
- зертхана жағдайында майларды адсорбциялық тазалауды жүргізу;
- зертхана жағдайында қозғалмайтын катализатор қабатында газойлдің каталитикалық крекингiсін жүргізу;
- процестiң материалдық балансын есептеу;
- жабдықтар мен аспаптарды пайдаланып жұмыс жасау кезiндегi техника қауiпсiздiгiн сақтау;
- жұмыс орнын ұйымдастыру;
- жүргізілген зертханалық жұмыстың есеп техникалық құжаттарын жүргізу.
БҚ 1- БҚ 3
БҚ 5
БҚ 6
КҚ3.7.15.
ӨО 07Өндірістік жағдайларды шешу практикумы.
Мұнай, газ өңдеу және мұнайхимия зауыттарының технологиялық қондырғыларындағы апатты жағдайлар.
Іскерліктер:
- технологиялық қондырғы операторының міндеттерін үйрену;
- мұнайгаз өңдеу зауыттарының технологиялық қондырғыларындағы мүмкін апатты жағдайларды анықтау.
Дағдылар:
- технологиялық қондырғылардағы пайда болатын ақаулардың себептерін анықтауы;
- технологиялық қондырғылардағы мүмкін апаттарды жоюы;
- вахталық журналға, апатты тіркеу журналына және қондырғылардағы басқа да ақаулық жағдайларды толтыру.
БҚ 1- БҚ 18
КҚ3.7.10
КҚ3.7.11
КП 01Жұмысшы мамандығын алу.
Дайындық кезеңi, техника мен өрт қауiпсiздiгiнен инструктаждан өту.
Жұмыс орнымен танысу. Жұмыс орнында стажировкадан өту. Квалификациялық емтихан тапсыру.
Іскерліктер:
- мекеменің iшкi тәртiбі ережелерін білу;
- шикізат пен дайын өнімге қойылатын негізгі талаптарды сақтау;
- қондырғының технологиялық сызбасын түсіну;
- негiзгi және қосымша аппараттарына қойылатын негiзгi талаптарды сақтау;
- технологиялық процестi реттеу мен бақылау жүргізудің ерекшеліктері ескеру;
- шикiзат пен өнiмнiң сапасына зертханалық бақылау жүргізу ерекшеліктерін сақтау;
- аппаратты, блокты түгелiмен қондырғыны iске қосу мен тоқтатудың негізгі принциптерін орындау;
Дағдылар:
- өз бетімен 3-шi санатты оператор ретінде қондырғыда жұмыс жасау.
БҚ 1- БҚ 18
КҚ3.7.1-
КҚ3.7.17
КП 02Технологиялық практика.
Кіріспе әңгіме.
Зауытпен жалпы таныстыру. Технологиялы бригада құрамында ақылы жұмыс жасау.
Курстық жобалау үшiн материалдарды жинақтау және тәжiрибе бойынша есептi дайындау.
Іскерліктер:
- зауыттың неізгі және қосымша цехтарының өзара байланысын білуі;
- дайын өнiм сапасына әсер ететiн негiзгi технологиялық режим нормасын анықтауы;
- қондырғы шеберінің немесе аға оператор басшылығымен қондырғының технологиялық процесін жүргізуі;
- сақтандырғыш арматураларды реттеуі;
- техника және өрт қауiпсiздiгiнен инструктаж жүргізуі;
- өндірісті жетілдіру мақсатында қайта жасақтау және жаңарту жүргізуі;
- қоршаған ортаны қорғау шараларын және қалдық суларға зиянды заттардың кетуiн және оны тазарту жолдарын ұйымдастыруы;
- апатты жағдайлардың алдын алуы;
- қондырғының технико-экономикалық көрсеткіштерін есептеуі;
- еңбек ақы төлеу жүйесiн, тарифтiк ақы мен мөлшерiн және марапаттау жүйесiн есептеуі;
- қондырғыны автоматтандырудың прициптерiн сызбасын, температураны, қысымды, жұмсалу деңгейiн анықтайтын приборларды және олардың орнын білуі;
- технологиялық қондырғыны энергиямен және сумен қамту сызбасын білуі.
Дағдылар:
- технологиялық қондырғы операторы (Насос қондырғысы машинисі, Компрессор қондырғысы машинисі, Газ бен шаң анализі лаборанты) ретінде жұмыс жасау.
БҚ 1- БҚ 18
КҚ3.7.1-КҚ3.7.17
КП 03Дипломалды және дипломдық жобалау.
Мекемемен танысу, техника қауіпсіздігі инструктажы.
Инженер-техникалық қызметкердiң басшылығымен қондырғымен танысу. Мекеменiң жеке бөлiмдерiнiң жұмысын оқып үйрену.
Дипломдық жоба тақырыбына жинаған материалдарын бiр жүйеге келтiру.
Іскерліктер:
- зауыттың құрылымы, оның шикiзат базасын, дайын өнiм ассортиментiн анықтауы;
- зауыттың құрылымдық сызбасы, негiзгi және көмекшi цехтарына өзара байланысын сызуы;
- шикiзатпен, реагентпен, суымен, отынмен, электр энергиясымен, техникалық ауамен, катализатормен қамту жүйесiн құруы;
- ішкi тәртiп ережелерiн, техника қауiпсiздiгi және өрт қауiпсiздiгi инструкцияларын сақтауы;
- мекеменiң техника-экономикалық көрсеткiштерiн есептеуі;
- шығарылатын өнiмнiң сапасын бақылауы;
- қондырғының технологиялық жүйесiн, оныңаппараттарының сипаттамасын, технологиялық режим нормасын, шығарылатын өнiмге қойылатын мекеменiң стандарттарын, МЕМСТ, ТШ т.б. көрсеткiштерiн анықтауы;
- қондырғының және цехтың технологиялыққұжаттарын жүргізуі;
- автоматты басқарылатын және реттелетiн параметрлердi таңдауы;
- технологиялық процестi қауiпсiз iске асырудың жалпы талаптарын орындауы;
- өрт және жарылыс қаупiн сақтау электр қаупiнен қорғау шараларын орындауы;
- қондырғының шығарған өнiмiнiң сапасын бақылауы.
Дағдылар:
- технологиялық регламент, технологиялық карта, режимдiк бейне, вахта журналы, жұмыс бөлу журналы, сынама алу графигiн, т.б. құру;
- технологиялық қондырғы операторы немесе техник-технолог ретінде жұмыс жасау.
БҚ 1- БҚ 18
КҚ3.7.1-
КҚ3.7.17

Ескерту:

1-кесте Базалық құзыреттер

Құзыреттер кодыБазалық құзыреттер (БҚ)
БҚ 1.....
БҚ 2.....

БҚ 3.....

БҚ 4.....

БҚ 5.....

БҚ 6.....
БҚ 7.....
БҚ 8.....
БҚ 9.....
БҚ 10....
БҚ 11....

БҚ 12....
БҚ 13....


БҚ 14....

БҚ 15....

БК16....
БК17....
БК18....
Болашақ мамандығының әлеуметтік маңызы мен мәнін түсіну
Қауіпсіздік техникасының, еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын, өндірістік санитария және өртке қарсы қауіпсіздікті сақтау
Қазақстан Республикасы Заңдары мен бекітілген нормативті құжаттар талаптарын орындау.
Сәйкес біліктілігі бойынша лауазымдық міндеттерін орындау үшін қажетті жұмысты ұйымдастыру, іс әрекет жоспарын құрастыра білу.
Өзін-өзі ұйымдастыру мен өзін дамыту дағдыларын меңгеру, үнемі кәсіптік өсуге, жаңа білім алуға дайын болу.
Ұйымдастырушылық қабілеттерді меңгеру, ұжыммен тиімді қарым қатынаста болу.
Кәсіптік қызметінде ақпараттық – коммуникациялық технологияларды пайдалану.
Кәсіби қызметте технологияның өзгерісіне дайын болу.
Апатты және дәстүрден тыс жағдайларда өз бетінше шешім қабылдай алу;
Мемлекеттік, ресми және шетел тілдерін білу;
Әдістемелік, нормативтік және басқа басшылық материалдарына сәйкес жұмысты орындау, есептік техникалық құжаттар жүргізу ережелерін сақтау;
Жоғары біліктіліктегі мамандардың жетекшілігімен жұмысты жүргізу;
Дене тәрбиесінің еңбекке қабілеттілік және өмірді ұзартудағы, сонымен қатар дене жаттығуларының кәсіби аурулардың алдын алудағы, кәсіби жарақат алумен күрестегі ролін түсіну.
Құқықтық мемлекеттік белгілері мен принциптерін білу, еңбек заңдылықтарына сәйкес, өз құқықтарын қорғай білу
Техникалық сызбалар және электрлік сұлбаларды оқу, бөлшектер контурын сызу, принципиальдық сызбасы бойынша жай электрлік және электрондық тізбекті жинау;
Компьютерлік іс жүргізу операцияларын орындау;
Металдарды өңдеудің жаңа технологиялық әдістерін тәжірибеде дұрыс қолдана білу;
Машина бөлшектерін беріктікке, қаттылыққа, төзімділікке және жылуға тұрақтылыққа есептеуді орындау.

2 кесте – Кәсіптік құзыреттер

БіліктілікКәсіптік құзыреттер (КҚ)
081907 3 –Техник-технологКҚ3.7.1.Технологиялық жабдықтардың жұмыс істеу тиімділігін бақылау;
КҚ3.7.2. Технологиялық процесті жүргізу кезінде жабдықтарды және коммуникацияларды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету;
КҚ3.7.3. Әр түрлі сипаттағы жөндеулерді жүргізу үшін жабдықтарды дайындау;
КҚ3.7.4. Қондырғыда технологиялық процестерді жүргізе білу және барлық технологиялық блоктарда жұмыс синхрондығын қамтамасыз ету;
КҚ3.7.5. Қызмет көрсететін блоктың технологиялық процесс параметрлерін бақылау;
КҚ3.7.6. Материалдардың, отын-энергетикалық ресурстардың тиімді қолданылуын бақылау;
КҚ3.7.7. Технологиялық жабдықтарды, коммуникацияларды пайдалану кезінде еңбекті қорғау, өндірістік және өрт қауіпсізідігі ережелерін сақтауы;
КҚ3.7.8. Өндірістік нысандарды қауіпсіз пайдалану ережелерін сақтауы;.
КҚ3.7.9. Эксперименттік жұмыстарды жүргізуге қатысу;
КҚ3.7.10. Пайда болған өндірістік инциденттердің алдын алу және оны жою;
КҚ3.7.11. Техникалық құрылғылардың істен шығуы және бүліну себебін талдау, оны жоюға шара қолдану;
КҚ3.7.12. Технологиялық процестің режимнен ауытқу себебін талдау және оны қалпына келтіруге арналған шаралар қабылдау;
КҚ3.7.13. Технологиялық құжаттарды толтыруы;
КҚ3.7.14. Автоматтандыру құралдарының көмегімен және талдау қорытындысы бойынша технологиялық режимді бақылау және реттеу;
КҚ3.7.15. Шикізаттың, алынған өнімнің сапасын бақылау;
КҚ3.7.16. Шикізаттың, өнімнің, реагенттердің, катализатордың, отын-энергетикалық ресурстардың шығынын бақылау;
КҚ3.7.17. Қоршаған ортаны қорғау талаптарын орындауды бақылауы және қамтамасыз етуі;